Den Enseignement secondaire ënnersteet an direkter Weis dem Minister fir Educatioun, Kanner a Jugend.
Déi ëffentlech Lycéeën adresséieren sech u Jugendlecher vun 12 Joer un. Aktuell ass ee bis zum 1. September no sengem 16. Gebuertsdag schoulpflichteg. Vun der Rentrée 2026 u gëllt d’Schoulpflicht bis 18 Joer.
E komplette Lycéeszyklus (ouni Widderhuelung vun enger Klass) dauert siwe Joer.
Aschreiwung am Lycée
Nom Ofschloss vun der Orientéierungsprozedur fir den Iwwergank vun der Grondschoul an de Lycée schreiwen d’Elteren hiert Kand an de Secondaire an.
Den Enseignant vun der leschter Grondschoulklass gëtt den Elteren déi néideg Dokumenter fir d’Aschreiwung an de Lycée:
- den Ofschlossbilan vum 4. Zyklus (bilan de fin de cycle);
- e korrekt a komplett ausgefëllten Aschreiwungsformulaire;
- den Orientéierungsbescheed.
Ausserdeem sinn des Dokumenter bäizefügen:
- eng rezent Passfoto vum Schüler;
- e Certificat de résidence, deen op de Numm vum gesetzleche Vertrieder vum Schüler erweidert gouf (bei der Gemengeverwaltung unzefroen oder iwwer MyGuichet.lu erofzelueden) oder e Certificat de résidence op de Numm vum Schüler (bei der Gemengeverwaltung unzefroen).
Fir d’Europaschoulen, déi international, britesch an däitsch-lëtzebuergesch Schoule kënnen d’Aschreiwungsprozeduren an d’Zougangskonditiounen ënnerschiddlech sinn. Hei ass et besser, sech direkt beim betreffende Lycée ze informéieren.
Direktioun vum Lycée
Den Direkter vum Lycée ass zoustänneg fir de gudde Fonctionnement vum Lycée. Hien ass den direkte Chef vum Personal, de pedagogesche Responsablen an de Verwaltungschef vun der Schoul. Den Direkter heescht och de Schoulentwécklungsplang gutt.
De stellvertriedenden Direkter (directeur adjoint) ënnerstëtzt den Direkter, andeems en eng Rei Aufgaben iwwerhëlt, déi den Direkter him iwwerdréit. Hien ersetzt den Direkter, wann deen net do ass.
Den Direkter ka sech fir d’Organisatioun vum Unterrecht an d’Ëmsetzung vun der Autonomie vum Lycée vun Enseignanten ënnerstëtze loossen, déi der Direktioun dann zougedeelt ginn. Den Direktiounsattaché ka virun allem de Kontakt mat den Elteren an de Schüler assuréieren.
D’Déngschter an de Schoulen
Service psychosocial et d’accompagnement scolaires (SePAS)
An den ëffentleche Lycéeën an a verschiddene private Lycéeë gëtt et bannent dem Département éducatif et psychosocial e Service psychosocial et d’accompagnement scolaires (SePAS), zu deem sengen Aufgaben et gehéiert:
- d’Schüler iwwer Offeren, déi zu hirem Wuelbefanne bäidroen, ze informéieren;
- d’psychologesch a sozial Berodung vun de Schüler wéi och hirem familiären Ëmfeld ze garantéieren an hir Entwécklung a schwierege psychosoziale Situatiounen ze ënnerstëtzen;
- de Schüler an enger prekärer an onsécherer Situatioun oder a Fäll vun Diskriminéierung oder Belästegung bäizestoen an dozou bäizedroen, datt hir Rechter respektéiert ginn;
- Schüler, déi riskéieren, d’Schoul ofzebriechen, ze ënnerstëtzen an hir perséinlech Ressourcen, déi fir d’Léieren an de schouleschen Erfolleg wichteg sinn, ze fërderen;
- déi sozioökonomesch Liewensbedingunge vun de Schüler hirem familiären Ëmfeld hëllefen ze verbesseren an domat eng besser Basis fir e schouleschen Erfolleg ze schafen, an de Schüler bei den Demarchë fir eng finanziell Bäihëllef zur Säit ze stoen;
- an Zesummenaarbecht mat dem Service socio-éducatif (SSE), dorënner d’sozialpedagogesch Servicer vun de Schoulinternater, Preventionsmoossnamen (mental Gesondheet, Verréngerung vun de Geforen duerch sozial Medien) a Fërdermoossnamen (Suchtmanagement a Verréngerung vun der Suchtgefor, emotional a sexuell Gesondheet, gewaltfräi Kommunikatioun, fir Gewalt a Mobbing ze reduzéieren) anzeféieren;
- mat der Ekipp fir d’Ënnerstëtzung vu Schüler mat spezifesche Besoinen (équipe de soutien des élèves à besoins éducatifs spécifiques, ESEB) zesummenzeschaffen a bei de Sitzunge vun der Inklusiounskommissioun derbäi ze sinn;
- an engem Netzwierk mat spezialiséierte Servicer an de Beräicher Soziales, Recht, Psychologie, Medezin, Logement asw. zesummenzeschaffen;
- un de Sitzunge vum Conseil de classe, dem Conseil de discipline, dem Conseil d’éducation an der Cellule de développement scolaire deelzehuelen.
De SePAS vun de Lycéeë setzt sech zesummen aus Psychologen, Sozialaarbechter an Educateur-graduéen.
D’Concertatioun tëscht de verschiddene SePASen, den Austausch vu Praktiken, déi sech bewäert hunn, d’Bereetstelle vu Ressourcen an d’Joresevaluatioun vun der psychosozialer Begleedung an de Lycéeë gi vum Centre psychosocial et d’accompagnement scolaires (CePAS) organiséiert. De CePAS geréiert och d’Ufroe fir finanziell Ënnerstëtzungen (a Form vu Subventioune fir akommesschwaach Stéit a Subventiounen, fir datt d’Schüler am Schoulsystem bleiwe kënnen), déi vun de SePAS un de CePAS weidergereecht goufen.
Service socio-éducatif (SSE)
An all Lycée ass bannent dem Département éducatif et psychosocial en SSE dofir zoustänneg:
- fir Bildungsraim ze schafen, déi déi Jugendlech no hiren eegenen Intressien a Besoine kënnen upassen an notzen;
- fir verschidde Bildungsaktivitéite bannent a baussent dem Lycée unzebidden, déi de Jonken nei Impulser an Ureegunge fir hir Entwécklung ginn;
- fir de Jugendlechen an der Grupp Momenter ze erméiglechen, déi se entspanen an inspiréieren;
- fir Jugendkulturen an der Schoul ze fërderen;
- fir e positiivt schoulescht Ëmfeld ze ënnerstëtzen;
- fir Partizipatiouns- a Gestaltungsméiglechkeete fir jonk Leit an der Schoul ze schafen.
D’Jugendaarbecht an de Schoulen ass fir eng héichwäerteg a ganzheetlech Bildung onverzichtbar. Si fërdert d’Entwécklung vun de Kompetenzen an der Perséinlechkeet vun de Jugendlechen am Kader vun der non-formaler Bildung.
Dës Aktivitéiten an Interventioune gi baussent de Schoulstonnen organiséiert oder an deene Schoulstonnen, wou de regulären Enseignant net do ass.
Schoulinternat
An de betreffende Lycéeë bitt d’Internat:
- de Jugendlechen d’Méiglechkeet, hir Schoulzäit an engem Kader ze verbréngen, deen hiert Wuelbefannen an hire schouleschen Erfolleg fërdert;
- pedagogesch Ekippen, déi déi Jugendlech an hirem Alldag ënnerstëtzen, andeems se hinne fir hir Zäit am Internat temporär en Ëmfeld bidden, dat dat familiäert Ëmfeld ergänzt.
Den Alter vun de Schüler, déi am Internat ënnerbruecht sinn, hänkt vun der schoulescher Offer vun den ëffentleche Schoulen of, déi dem Internat ugeschloss sinn: Lycée, Beruffsausbildung, international Schoul asw.
Am Kader vu sengen Aufgaben ënnerstëtzt de CePAS d’pedagogesch Ekippe vun den ëffentleche Schoulinternater. Déi sozio-familiär Internater si mam Ministère fir Bildung, Kanner a Jugend konventionéiert a gi vun der Direction générale de l’aide à l’enfance et à la famille encadréiert.
Centre de documentation et d’information (CDI)
All Lycée huet e Centre de documentation et d’information (CDI), deen Deel vum pedagogesche Schoulkonzept ass. Am CDI kréien d’Schüler gewisen, wéi een Informatioune sicht, virun allem mat Hëllef vun den Informatiouns- a Kommunikatiounstechnologien. D’Mataarbechter vum CDI betreien an hëllefen de Schüler, déi hei wärend deene Stonne schaffen, wou se keng Coursen hunn. De CDI ass och fir d’Liesfërderung zoustänneg.
Cellule d’orientation et d’intégration scolaires
D’Cellule d‘orientation et d’intégration scolaires ass fir d’Bildungs- a Beruffsorientéierung am Lycée zoustänneg. Et geet drëms, d’Schüler iwwer de Schoulsystem, déi méiglech Ausbildungen an Héichschoulstudien ze informéieren, hinnen dat sozio-ökonomescht Ëmfeld a virun allem den Aarbechtsmaart ze erklären an hir Kompetenzen auszebilden, fir datt si hire Bildungswee wielen an e perséinleche Studieprojet ausschaffe kënnen.
D’Studieberodung besteet aus Membere vum Léierpersonal an dem pedagogeschen oder psychosoziale Personal.
Commission d’inclusion de l’enseignement secondaire (CI)
D’Commission d’inclusion de l’enseignement secondaire (CI) definéiert, op Ufro vun den Elteren oder dem Direkter, d’Modalitéite vun der Betreiung vu Kanner oder Jugendleche mat spezifesche Bildungsbesoinen an iwwerwaacht d’Ëmsetzung vun de Betreiungsmoossnamen.
Cellule de développement scolaire (CDS)
D’Cellule de développement scolaire (CDS, Schoulentwécklungsbüro) soll d’Schouldaten analyséieren an interpretéieren, déi prioritär Besoinen identifizéieren an d’Strategien zur Schoulentwécklung definéieren. Si schafft eng Schoulcharta aus, de Schoulentwécklungsplang a -profil, dëst an Zesummenaarbecht mam Bildungsrot.
De Schoulentwécklungsbüro setzt sech zesummen aus Membere vun der Direktioun an der Conférence du lycée (Lycéeskonferenz), déi vum Direkter fir eng Dauer vun dräi Joer – déi verlängert ka ginn – genannt ginn.
Déi verschidde Gremien
Conseil de classe
Fir all Klass gëtt et e Conseil de classe oder Klasserot, deen sech iwwer d’Ëmsetzung vum Unterrechtsprogramm austauscht an iwwer d’Fortschrëtter, d’Aarbechtsverhalen an d’Disziplin vun de Schüler diskutéiert. Dës Klassekonferenz decidéiert, ob e Schüler an déi nächst Klass ka wiesselen, gëtt Orientéierungsavisen eraus a recommandéiert oder operleet dem Schüler Nohëllef bei schoulesche Schwieregkeeten.
De Conseil de classe besteet aus dem Direkter oder sengem Vertrieder an alle Professere vun de Fächer, déi an där Klass um Programm stinn. D’Membere kommen allkéiers zesummen, wann de gudde Fonctionnement vum Unterrecht an den Erhalt vun der Diziplin an der Klass dëst néideg maachen.
Conférence du lycée
An der Conférence du lycée kommen d’Membere vum Léierpersonal an d’Membere vun de Servicer vun der Schoul zesummen. Dës Lycéeskonferenz gëtt hiren Avis of zu allen Theemen, déi de Minister oder den Direkter un si erundréit. Si deliberéiert aus eegener Initiativ iwwer all weesentlech Sujeten, déi den Unterrecht an d’Erzéiung am Lycée betreffen.
Conseil de discipline
De Conseil de discipline oder Disziplinarrot muss sech concertéiere bei Verstéiss, déi dozou kéinte féieren, datt de Schüler d’Schoul muss verloossen. E setzt sech zesummen aus zwee Membere vun der Direktioun, dräi Enseignanten, engem Member vum SePAS an engem Elterevertrieder.
D’Vertriedungen
Lycéeskonferenz
D'Lycéeskonferenz (Comité de la conférence du lycée) vertrëtt d’Enseignantë bei der Direktioun, dem Minister, dem Schülercomité an dem Elterecomité. En ënnerbreet dem Direkter Proposen zu alle Froen, déi den Unterrecht an d’Erzéiung am Lycée betreffen, a mécht Virschléi fir d’Weiderbildung vum Personal.
Schülercomité
De Schülercomité (Comité des élèves) vertrëtt d’Schüler bei der Direktioun, dem Comité de la conférence du lycée an dem Elterecomité. En informéiert d’Schüler – iwwer de Klassendelegéierten – iwwer hir Rechter a Flichte bannent der Schülergemeinschaft a formuléiert Proposen zu allem, wat mam schoulesche Liewen a mat der Aarbecht vun de Schüler ze dinn huet. En organiséiert och kulturell, sozial a sportlech Aktivitéiten am Lycée.
D’Membere vum Schülercomité gi vun alle Schüler vun der Schoul ënner deene Schüler gewielt, déi sech fir de Schülercomité gemellt hunn.
D’Schülercomitéë vun deene verschiddene Lycéeë schécken all een Delegéierten an d’national Schülerkonferenz, d’Conférence nationale des élèves (CNEL). Der CNEL hir Aufgabe bestinn doran, d’Schüler an d’Schülercomitéë beim Minister ze vertrieden, Avisen zu Froen, déi de Minister dem CNEL stellt, a Proposen zum schoulesche Liewen an der Aarbecht vun de Schüler ze formuléieren.
Elterecomité
Den Elterecomité (Comité des parents d'élèves) vertrëtt d’Eltere vun de Schüler bei der Direktioun, dem Comité de la conférence du lycée an dem Schülercomité. En informéiert d’Elteren, wann se Froen zum Unterrecht am Lycée hunn. Den Elterecomité kann och kulturell a sozial Aktivitéiten organiséieren a Propose formuléieren, déi d’Organisatioun vum Unterrecht an der Aarbecht vun de Schüler betreffen.
De Comité schéckt Elterevertrieder an de Conseil d’éducation, designéiert de Vertrieder am Conseil de discipline a wielt zwee Vertrieder, déi hirersäits bei de Wale fir d’national Elterevertriedung (représentation nationale des parents) matmaachen.
Bildungsrot
De Bildungsrot (Conseil d’éducation) hëlt d’Schoulcharta un a gëtt seng Zoustëmmung zu autonome Moossnamen, zur Organisatioun vun de Wochestonnepläng an der Verdeelung vum Budget, deen d’Schoul zougedeelt krut. En heescht d’Betreiungskonzept gutt a formuléiert Proposen zu alle Froen, déi mam schoulesche Liewen an der Organisatioun vun der Schoul ze dinn hunn. E gëtt säin Avis of zum Budgetsplang an ass un der Ausschaffung vum Schoulentwécklungsplang (PDS) bedeelegt.
De Bildungsrot besteet aus dem Direkter an den Delegéierte vun der Lycéeskonferenz, dem Schülercomité an dem Elterecomité. E ka Vertrieder vun de lokalen Autoritéiten, aus der Wirtschaft, dem Veräinsliewen oder dem kulturelle Liewe mat bäihuelen.