Et ginn Zäitpunkten am Liewen, wou e Schüler sech decidéiere muss, wéi ee Wee e wëll aschloen am Hibléck op eventuell Studien, eng Ausbildung oder zukünfteg berufflech Aktivitéiten.
Zwou Definitioune vun Orientéierung, déi beim Forum Orientation 2010 zréckbehale gi sinn, sinn nach ëmmer aktuell:
„D’Orientéierung bezitt sech op eng Rei vun Aktivitéiten, déi et dem Bierger erlaben, zu all Moment vu sengem Liewen seng Fäegkeeten, Kompetenzen an Interessien ze identifizéieren, fundéiert Decisiounen ze huelen am Hibléck op de Choix vu senge Studien an Ausbildunge wéi och senge berufflechen Aktivitéiten an dëst an engem duebelen Interessi: sech selwer weiderzeentwéckelen, awer och e Bäitrag zur Entwécklung vun der Gesellschaft ze leeschten.“
D’Orientéierung begleet a fërdert e liewenslaangt Léieren an hëlleft deem Eenzelnen, Aarbechtslosegkeet ze vermeiden oder op d’mannst op e Minimum ze reduzéieren. Eng schoulesch a berufflech Orientéierung op héijem Niveau beschränkt sech net dorop, déi perséinlech Entwécklung ze ënnerstëtzen an d’Chancen op eng Aarbechtsplaz ze verbesseren, si dréit am Ganzen zu enger méi breeder a méi staarker sozialer a wirtschaftlecher Entwécklung bäi.“ (Association internationale de l’orientation scolaire et professionnelle)
Am Lëtzebuerger Schoulsystem ginn et verschidde Momenter, wou eng Orientéierung noutwendeg gëtt.
An der Grondschoul gëtt et eng éischt Orientéierung um Enn vum Zyklus 4, entweeder a Richtung Enseignement secondaire classique oder Enseignement secondaire général (cf. Iwwergang vun der Grondschoul an de Lycée).
Am Lycée wielen d’Schüler dann hir Spezialisatioun. All Schoul muss eng Orientéierungsprozedur ausschaffen, fir deene Jonken dobäi ze hëllefen, ee pertinente Choix ze maachen, deen hiren Interêten a Kompetenzen entsprécht an hinnen déi beschtméiglech Erfollegchancë garantéiert.
D’Lycéeen hunn alleguer eng Cellule d’orientation et d’intégration, déi fir d’Begleedung vun deene Jonke bei hirem Orientéierungsprozess a fir d’Integratioun vu Jonken, déi nei ukomm sinn, zoustänneg ass. D’Orientéierungsprozedure gi vun der Cellule d’orientation et d’intégration dokumentéiert an ëmgesat, an dëst am Aklang mam Referenzkader fir déi schoulesch a berufflech Orientéierung, dee vum Minister fir Educatioun, Kanner a Jugend festgehal gouf. D’Disponibilitéit vun de Membere vun der Cellule an, falls zoutreffend, wou hir Raimlechkeete sinn, gëtt der ganzer Schoulgemeinschaft matgedeelt.
D’Orientéierung am Lycée
Fir d’Lycéesschüler ginn am Laf vun de Joren am Secondaire an och op lokalem a regionalem Plang eng Rei vun Orientéierungs-, Informatiouns- a Berodungsaktivitéiten ugebueden:
- um Niveau vun der Informatioun an der Berodung:
- Publikatiounen an Informatiounsmaterial;
- Internetsitten;
- Informatiounen iwwer Héichschoulstudien an den Aarbechtsmaart;
- Evenementer wéi d’YEP! Schoulfoire an d’Foire de l’étudiant;
- Informatiounsveranstaltunge fir d’Schüler vun enger Klass oder engem Lycée an hir Elteren;
- Echangë mat den Diploméierte vun deene verschiddene Studiegäng;
- …
- um Niveau vun der Begleedung an der Ausschaffung vu Formatiounsprojeten:
- pedagogesch Projeten, déi an enger Klass oder alle Klasse vum selwechte Joer realiséiert ginn;
- Tutoratsprogrammer a verschiddene Lycéeën;
- Guiden zur Orientéierung vun der Maison de l’orientation;
- individuell Berodungen;
- eng individuell Begleedung, psychologesch Tester an d’Ausschaffe vu beruffleche Projeten.
Parallel dozou hëllefen d’Compléments aux bulletins an den ënneschte Klassen de Schüler, sech hire Kompetenzen an hirem Potenzial bewosst ze ginn.
Bestëmmten Aktivitéite si méi spezifesch op d’Beruffswiel ausgeriicht:
- Stagen an de Betriber, virun allem um Enn vun der 5e vum Enseignement secondaire général;
- Informatioun a Sensibiliséierung fir Handwierks- an aner Beruffer:
- Beruffsinformatiounszentrum (BIZ);
- Internetsitten (z. B. maiberuff.lu);
- Evenementer;
- Treffe mat Vertrieder aus Firmen oder Absolvente vu verschiddene Beruffsausbildungen;
- Mini-Stagen (z. B. Job Shadow Day);
- Besichtegunge vun Entreprisen;
- Fërderung vum Initiativgeescht (Jonk Entrepreneuren).
SePAS a CePAS
An all Lycée gëtt et e Service psychosocial et d'accompagnement scolaires (SePAS), deen aus enger multidisziplinärer Ekipp (Psychologen, Assistants sociaux, Éducateurs gradués, Professeren, déi als Schoul- a Beruffsberoder fungéieren) besteet. Zu sengen Aktivitéite gehéieren déi psychologesch, psychopedagogesch a sozial Betreiung vum Schüler, d’Preventioun (Sucht-, Gewalt- an AIDS-Preventioun, Verhënnerung vum Schoulofbroch asw.), d’Mediatioun tëscht de Partner vun der Schoul (Schüler, Elteren, Professeren, offiziell Instanzen…).
D’SePAS schaffen all enk mat externen Akteuren zesummen, fir deene Jonken den Zougang zum Aarbechtsmaart ze erliichteren an hinnen ze hëllefen, an der sozialer Wierklechkeet Fouss ze faassen.
D’SePAS gi vum Centre psychosocial et d’accompagnement scolaires (CePAS) ënnerstëtzt.
Ënnerstëtzung beim Iwwergang an d’Beruffsliewe vum Service national de la jeunesse (SNJ)
Déi lokal Antenne vum Service national de la jeunesse (SNJ) hunn d’Zil, déi Jonk beim Iwwergang vun der Schoul zum Beruff ze begleeden. Mat eelef Sitten am Land sinn d’Antenne ganz no bei de Jonken an hirem Alldag. D’Mataarbechter sinn dorop spezialiséiert, Jonker ze begleeden a Programmer ëmzesetzen, déi et erméiglechen, zréck an d’Schoul oder rëm schaffen ze goen.
Hir Moossname riichte sech u Jonker, déi:
- nach an der Schoul sinn, mee déi hir aktuell Schoul geschwë verloosse wäerten, ouni eng konkreet Léisung ze hunn;
- de Schoulsystem ouni Ofschloss verlooss hunn.
Déi lokal Mataarbechter vum SNJ bidden deene Jonken:
- Berodung an Informatiounen zu de Formatiounen an dem Beruffsliewen;
- eng individuell Begleedung, fir d’Etudë rëm opzegräifen oder schafen ze goen;
- Alternativen zur Inaktivitéit, wéi de Fräiwëllegendéngscht.
De Fräiwëllegendéngscht erlaabt et jonke Leit bis 30 Joer, sech fir e konkreete Projet am Interessi vun der Allgemengheet ze engagéieren. Et ass eng Méiglechkeet, eppes Neits ze léieren a sech iwwer praktesch Erfarungen ze orientéieren. Beim Fräiwëllegendéngscht handelt et sech ëm eng zäitlech begrenzte Vollzäitaktivitéit vun op d’mannst dräi Méint bis maximal engem Joer. Jee no Programm sinn d’Aktivitéiten hei am Land, si kënnen awer anzwousch anescht an Europa oder soss an der Welt stattfannen.
Déi ganz Offer vum SNJ, fir déi Jonk beim Iwwergang an d’Beruffsliewen ze ënnerstëtzen, fannt Dir ënner hey.snj.lu.
Servicer „Info études” an „AideFi”
D’Servicer Information études supérieures (Info études) an Aides financières (AideFi) vum Ministère fir Fuerschung an Héichschoul riichte sech u Schüler, zukünfteg Studenten, Studenten a Persounen, déi hiert Studium rëm weiderféiere wëllen.
De Service Info études informéiert iwwer Studien a Beruffer souwéi d’Zouloossungsbedéngungen an d’Aschreiwungsprozeduren op den Universitéiten.
De Service AideFi geréiert d’finanziell Bäihëllefe vum Staat fir d’Héichschoulstudien.
Service d’orientation professionnelle vun der ADEM
De Service d’orientation professionnelle vun der Agence pour le développement de l’emploi (ADEM-OP) bitt Jugendlechen an Erwuessenen individuell Orientéierungsgespréicher a kollektiv Informatiounsveranstaltungen un, fir si bei hirer Beruffswiel ze ënnerstëtzen. Zur Beruffsberodung vun der ADEM gehéiert och de Beruffsinformatiounszentrum (BiZ), deen eng grouss Auswiel u Medien zur Verfügung stellt. D’ADEM-OP vermëttelt och Léierplaze fir déi berufflech Éischtausbildung an d’Erwuessenenausbildung.
Maison de l’orientation
D’Maison de l’orientation adresséiert sech un all Bierger, déi Berodung am Beräich vun der schoulescher a berufflecher Orientéierung brauchen, an dat onofhängeg vun hirem Alter. Si hëlleft, déi eege Fäegkeeten, Kompetenzen an Interessien ze erkennen a fundéiert Entscheedungen ze treffen, wat de Choix vu Studien, Ausbildungen a berufflech Aktivitéiten ugeet.
D’Maison de l’orientation ass ee Guichet unique an eng gemeinsam Berodungsplattform. Si ass dat ganzt Joer (och an de Schoulvakanzen) méindes, dënschdes, mëttwochs a freides vun 13:00 bis 17:00 Auer (ouni Rendez-vous), an donneschdes vun 8:00 bis 17:00 Auer op (mat Rendez-vous).
D’Maison de l’orientation bréngt déi meescht fir d’Orientéierung zoustänneg Servicer vum Staat op enger Plaz zu Lëtzebuerg zesummen a mécht esou den Zougang zu Informatiounen an enger individueller Begleedung méi einfach.
De Centre psychosocial et d’accompagnement scolaires (CePAS) këmmert sech ëm Schüler, déi eng ëmfaassend Begleedung a psychosozial Ënnerstëtzung brauchen, an huet zu deem Zweck verschidden Outilen (Atelieren, kreativ Raim, Interventiounsgruppen, alternativ Léiermethoden asw.) entwéckelt, fir datt sech d’Schüler am schouleschen Ëmfeld wuelfillen.
Tel. (+352) 247-75910
E-Mail: ccjf@cepas.lu
Internetsite: www.cepas.lu
De Service d’orientation professionnelle vun der Agence pour le développement de l’emploi (ADEM-OP) informéiert iwwer Handwierker/Beruffer a Léierplazen.
Tel. (+352) 247-85480
E-Mail: info.op@adem.etat.lu
Internetsite: www.adem.lu
Déi lokal Antenn vum Service national de la jeunesse (SNJ) am Häerz vun der Stad bitt individuell Ënnerstëtzung bei der Ëmsetzung vu schouleschen oder beruffleche Projeten.
Tel. (+352) 247-86481 oder (+352) 247-86480
E-Mail: secretariat.transitions@snj.etat.lu
Internetsite: hey.snj.lu
De Service de l’intégration et de l’accueil scolaires (SIA) begréisst Famillen, déi nei zu Lëtzebuerg ukomm sinn, an informéiert a beréit de Schüler a seng Elteren zu alle Froen am Zesummenhang mat de Lëtzebuerger Schoulen.
Tel. (+352) 247-75274
E-Mail: secretariat.sia@men.lu
Internetsite: Scolarisatioun vun auslännesche Schüler
D’Agence pour la transition vers une vie autonome (ATVA) ass niewent den aacht spezialiséierte psychopedagogesche Kompetenzzentren Deel vun engem Netzwierk, fir d’schoulesch Inklusioun, dat vum Ministère fir Educatioun, Kanner a Jugend geschaf gouf.
Dat pedagogescht a psychosoziaalt Personal vun der ATVA erliichtert op fräiwëlleger Basis den Iwwergang an d’Beruffsliewe vu Jonke mat spezifesche Besoinen, déi duerch eng Fachdiagnos vun engem spezialiséierte psychopedagogesche Kompetenzzentrum confirméiert gi sinn.
Tel. (+352) 247-65170
E-Mail: info@cc-atva.lu
Internetsite: www.atva.lu
De Service de la formation des adultes (SFA) bitt ee breet Spektrum vun héichwäertege Bildungsangeboter fir Erwuessener a verschiddene Sproochen an op ënnerschiddlechen Niveauen (débutant, intermédiaire an avancé) un, fir d’liewenslaangt Léieren ze promovéieren.
Dräi verschidde Formatioune gi vum SFA ugebueden a koordinéiert:
- deen zweete Bildungswee (2e voie de qualification), deen et erméiglecht, unerkannten Diplomer a Formatiounen ze maachen;
- eng Basisausbildung, fir besser schreiwen, liesen a rechnen ze léieren.
- Allgemeng- a Biergercoursen fir Erwuessener.
Tel. (+352) 247-65181
E-Mail: sfa@men.lu
Internetsite: Erwuessenebildung
De Service information études supérieures vum Ministère fir Fuerschung an Héichschoul beréit jiddereen, deen Informatiounen iwwer d’Héichschoulstudie sicht. De Guichet ass méindes bis freides (ausser donneschdes) vun 13 bis 17 Auer op. Follgendes gëtt ugebueden:
- Informatiounen iwwer Héichschoulstudien (Zouloossungsbedéngungen, Aschreiwung, Unerkennung vun de Studiegäng);
- Informatiounen iwwer Beruffer (Ausbildungen, déi op Beruffer virbereeden, déi eng Qualifikatioun aus dem Héichschoulberäich viraussetzen, Konditioune fir den Zougang zu reglementéierte Beruffer);
- Eenzelgespräicher mat Schüler a Studenten, den Eltere vu Schüler an Erwuessenen, déi sech ëmorientéiere wëllen.